Δεν τρώει το παιδί μου – Τι να κάνω;
Μήπως το παιδί σας αρνείται να φάει; Μήπως γυρνάει το κεφάλι του κάθε φορά που σηκώνετε το κουτάλι προς το μέρος του; Μήπως δεν μπαίνει καν στον κόπο να κάτσει στο τραπέζι μαζί σας όταν δεν του αρέσει το το φαγητό; Δεν είστε οι μόνοι! Πολλά παιδιά στις μέρες μας βλέπουν σπιτικό φαγητό και έχουνε τάσεις φυγής! Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να συμβαίνει αυτό.
Αρχικά, θα πρέπει να σκεφτείτε μήπως εσείς οι ίδιοι παρερμηνεύετε το “ δεν τρώει” με το “δεν τρώει όση ποσότητα του βάζουμε”. Καμιά φορά παραγεμίζουμε τα πιάτα των παιδιών μας με το σκεπτικό ότι «είναι στην ανάπτυξη». Άλλες φορές συνδέουμε την εικόνα του υγιούς παιδιού με του παχουλού παιδιού ˙ όσοι έχουν μεγαλώσει με γιαγιά στο χωριό το ξέρουνε αυτό! Για να έχετε σοβαρούς λόγους ανησυχίας, θα πρέπει πρώτα να ελέγξετε εάν το παιδί σας έχει πρόβλημα βάρους. Αυτό γίνεται βάζοντας τα στοιχεία του παιδιού στους διεθνείς πίνακες με βάση την ηλικία, το φύλο και το ΔΜΣ (Βάρος/ Ύψος(m)²). Με αυτό τον τρόπο μπορείτε εύκολα να καταλάβετε εάν το παιδί βρίσκεται σε κίνδυνο ή εάν το βάρος του είναι μέσα στα φυσιολογικά όρια. Επίσης, καλό θα ήταν να κάνετε εξετάσεις αίματος, όσο τρομακτικό και αν είναι αυτό για κάποια παιδιά. Τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο ή εάν υποψιάζεστε ότι υπάρχει λόγος θα πρέπει να γίνεται κάτι τέτοιο, προκειμένου να ελέγχετε εάν όλα πάνε καλά.
Αφού λοιπόν γίνουν οι παραπάνω έλεγχοι θα πρέπει να εστιάσουμε στους παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται για την ανορεξία του παιδιού. Είναι πολύ πιθανό το παιδί να μην έχει όρεξη, γιατί πιο πριν έχει φάει κάτι άλλο˙ κάποιο γλύκισμα ή κάποιο ανθυγιεινό σνακ που ενδεχομένως εσείς να μην το γνωρίζετε. Σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό να αντιληφθεί το παιδί, αλλά και η υπόλοιπη οικογένεια ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα πρόγραμμα που να ακολουθείται από όλους. Άλλη είναι η ώρα του μεσημεριανού, άλλη η ώρα του σνακ και πιθανόν να χρειαστεί να βάλετε και κάποιους κανόνες ώστε να καταλάβουν τη σοβαρότητα αυτού. Φυσικά μην ξεχνάτε να το καθοδηγείτε προς υγιεινές επιλογές, επιτρέποντας περιστασιακά και κάποιες λιχουδιές. Επίσης, μην πέσετε στην παγίδα να επιβραβεύετε οτιδήποτε καλό με σοκολάτες και καραμέλες, γιατί έτσι εξοικειώνετε το παιδί με λανθασμένες επιλογές, με τις οποίες αργότερα θα έρθετε αντιμέτωποι.
Ένας άλλος λόγος που τα παιδιά μπορεί να αρνούνται να φάνε είναι γιατί δεν τους αρέσει αυτό που τρώνε. Ενδεχομένως, να πρέπει να βρείτε διάφορους τρόπους ώστε να κάνετε το φαγητό πιο ελκυστικό σε αυτά. Για παράδειγμα, φτιάξτε πολύχρωμες φρουτοσαλάτες ή σουβλάκια με κομματάκια φρούτων, ζωντανέψτε το ρύζι με ψιλοκομμένη πιπεριά, αρακά και καλαμπόκι, προσθέστε μικρά μπουκετάκια μπρόκολου στην σπιτική πίτσα. Γενικά, “κρύψτε” τις τροφές που δεν τρώνε μέσα σε διάφορες συνταγές και δελεάστε τα με πολύχρωμα πιάτα. Κάντε το φαγητό παιχνίδι!
Επιπλέον, μπορεί να υπάρχει ψυχολογικός λόγος που οδηγεί στην απώλεια όρεξης. Εάν έχετε πιέσει στο παρελθόν το παιδί να φάει, είναι πιθανό αυτό να έχει χαραχτεί στη μνήμη του σαν μια αρνητική εμπειρία. Ακόμη, όταν το παιδί είναι ανήσυχο, θλιμμένο, ή περνάει αγχωτικές καταστάσεις όπως αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος ή ένα διαζύγιο γονιών είναι σχεδόν αναμενόμενο ότι θα επηρεαστεί και η όρεξή του. Αναζητήστε λοιπόν τυχόν συναισθηματικά προβλήματα και προσπαθήστε να τα λύσετε.
Τέλος, μπορεί απλά το παιδί να μη θέλει να φάει εκείνη την ώρα. Είναι σημαντικό να μην το πιέσετε και να μην προσπαθήσετε να επιβληθείτε με φωνές και απειλές, γιατί αυτό θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Φυλάξτε το φαγητό στο ψυγείο και δοκιμάστε ξανά αργότερα. Βέβαια, εάν κάτι τέτοιο γίνεται συνέχεια προσπαθήστε με όμορφο τρόπο να βάλετε το παιδί σε ένα πρόγραμμα, χωρίς όμως να το κυνηγάτε προκειμένου να φάει και την τελευταία μπουκιά.
Και μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά είναι παιδιά – μπορεί να το βλέπουν όλο αυτό σαν παιχνίδι και να θέλουν απλά να τραβήξουν την προσοχή σας. Οπότε, δεν είναι και τόσο κακό να παίζεται πού και πού “το αεροπλανάκι”!!!Με τον μοναδικό συνδυασμό γεύσης/αρώματος, θρεπτικών συστατικών, φυτικών ινών και φυτοχημικών ή βιοδραστικών ενώσεων, τα αποξηραμένα φρούτα είναι κατάλληλα για υγιεινή διατροφή και αποτελούν ένα μέσο για τη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη φρούτων και στην πραγματική κατανάλωση. Τα αποξηραμένα φρούτα θεωρούνται από διατροφικής άποψης ισοδύναμα με τα φρέσκα φρούτα και έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι εύκολο να αποθηκευτούν, είναι διαθέσιμα όλο τον χρόνο και μπορούν άνετα να ενσωματωθούν σε άλλα τρόφιμα και συνταγές.
Κάθε μέρα είναι μια νέα αρχή! Κάθε μέρα έχεις την επιλογή:
Να είσαι υγιής! Να είσαι ευτυχισμένος! Να είσαι εσύ!
Δαμιανού Πελαγία
Διατροφολόγος-Διαιτολόγος
Η δίαιτα είναι ακατάλληλη για παιδιά!
Είναι γεγονός ότι στις μέρες μας παρατηρούμε συχνά γύρω μας παιδιά υπέρβαρα ή ακόμα και παχύσαρκα. Είναι επίσης γεγονός ότι η Ελλάδα κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις σε παιδική παχυσαρκία τόσο στην Ευρώπη όσο και παγκοσμίως. Οι γονείς ανησυχούν, τα παιδιά στεναχωριούνται, είναι και αυτά τα πειράγματα στη μέση από συμμαθητές, συγγενείς, γειτόνους και άλλους “ καλοθελητές”…. Είναι όμως λύση να βάλουμε το παιδί σε δίαιτα;
Σε γενικές γραμμές ο όρος δίαιτα αναφέρεται στη μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων με σκοπό την απώλεια βάρους. Υπό αυτή την έννοια, ακόμα κι αν ένα παιδί είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο, η δίαιτα δεν αποτελεί ορθή επιλογή.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι θα μείνουμε άπραγοι αφήνοντας το παιδί στην μοίρα του. Δεδομένου ότι τα παιδιά βρίσκονται στην ανάπτυξη, είναι προτιμότερο να στοχεύσουμε σε σταθεροποίηση του βάρους του και να προωθήσουμε υγιεινές διατροφικές συνήθειες, ώστε «να μεγαλώσει μέσα στα κιλά του», καθώς συνεχίζεται η αύξηση του ύψους του. Η απώλεια βάρους δεν είναι απαραίτητη, ενώ αντίθετα μπορεί να σημαίνει έλλειψη θρεπτικών συστατικών, που είναι απαραίτητα για την υγιή ανάπτυξή του. Εάν ο ρυθμός αύξησης του βάρους μειωθεί, το παιδί σταδιακά θα φτάσει σε ένα στάδιο, όπου το βάρος θα είναι πιο κατάλληλο για το ύψος (Rachel Pryke, 2006).
Η απώλεια βάρους αποτελεί επιλογή όταν απαιτείται από εξειδικευμένο ιατρό. Επίσης, παιδιά άνω των 7 ετών με παχυσαρκία και/ ή περιπλοκές υγείας ίσως ωφεληθούν από σταδιακή απώλεια βάρους π.χ. 0,5 kg/ μήνα (www.keadd.gr).
Προκειμένου να επιτευχθεί ένας πιο υγιεινός τρόπος ζωής, απαιτείται σύνθετη παρέμβαση που να περιλαμβάνει αλλαγές στην ποικιλία των τροφίμων και την ποιότητα της διατροφής, καθώς και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Απαιτείται δηλαδή μια «διατροφική αποκατάσταση».
Στο σημείο αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι απαραίτητη προϋπόθεση για αυτή την αλλαγή είναι τόσο το παιδί όσο και η οικογένειά του να είναι έτοιμοι και πρόθυμοι για κάτι τέτοιο. Είναι πολύ σημαντικό τα μέλη της οικογένειας να συνειδητοποιήσουν ότι η προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική και ότι δεν μπορούν να έχουν την απαίτηση από το παιδί να αλλάξει όταν οι ίδιοι κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Είναι παράλογο, για παράδειγμα, μια μητέρα να τρώει πίτσα και την ίδια στιγμή να επιβάλλει στο παιδί της να φάει τη σαλάτα του! Παραδείγματα σαν κι αυτά είναι συχνά, χωρίς όμως ο γονιός να αντιλαμβάνεται τι κάνει λάθος.
Μικρές και σταδιακές αλλαγές θα βοηθήσουν όλη την οικογένεια να υιοθετήσει έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Μια βόλτα με τα ποδήλατα, περπάτημα μέχρι το σχολείο, φρούτα για κολατσιό, μαγείρεμα στο σπίτι όλοι μαζί, είναι μερικά μόνο από τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε όχι μόνο το παιδί σας αλλά και την οικογένεια να δεθεί περισσότερο. Σηκωθείτε από την τηλεόραση και βάλτε την κίνηση μέσα στη ζωή σας!
Επιπλέον, μην ξεχνάτε να επιβραβεύετε τα παιδιά προκειμένου να τα κρατάτε κινητοποιημένα! Ακόμα και μια μικρή αλλαγή αξίζει τον έπαινό σας, γιατί έτσι τα ενθαρρύνεται να συνεχίσουν την προσπάθεια. Αποφύγετε αρνητικά σχόλια για την εμφάνισή τους, το πώς τρώνε, το τι τρώνε, τα λάθη που κάνουν, γιατί εκτός από το ψυχολογικό τραύμα που μπορεί να επιφέρετε, είναι πολύ πιθανό να έρθετε αντιμέτωποι με το άλλο άκρο, εκείνο των διατροφικών διαταραχών. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου η πίεση από τον κοινωνικό περίγυρο έχει οδηγήσει σε καταστάσεις ανορεξίας!
Σε γενικές γραμμές τα πράγματα είναι απλά. Ξεκινήστε με σταδιακές αλλαγές στη διατροφή σας και στον τρόπο ζωής σας, βάλτε την άσκηση στο καθημερινό σας πρόγραμμα και σύντομα θα δείτε ότι δεν χρειάζονται αυστηρές δίαιτες ούτε για τα παιδιά, αλλά ούτε και για εσάς!
Βιβλιογραφία:
1. Dr. Rachel Pryke. Παιδική Παχυσαρκία. Αθήνα: ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις ΜΕΠΕ, 2009: 138-139.
2. www.keadd.gr